De Bouwadvocaat Bouw- en vastgoedadvocaat. Voorkomt faalkosten.

Blog

Regel wie zorgt voor de omgevingsvergunning en de bouwmelding (en voorkom vertraging bij de bouw)

Onder de Omgevingswet en de Wkb kan het bevoegd gezag een ieder die (laat) bouw(t)(en) aanspreken op het niet voldoen aan de regels. Uit deze bouwwetten volgt niet expliciet wie de omgevingsvergunning(en) aanvraagt en ook niet wie de bouwmelding moet doen.

Beschik je als initiatiefnemer voor de start van de bouw van een vergunningplichtig bouwwerk niet over de vereiste omgevingsvergunning(en) of start je de bouw zonder bouwmelding bij een bouwwerk onder kwaliteitsborging in gevolgklasse 1, dan neem je het risico op handhaving door het bevoegd gezag. En op vertraging bij de bouw omdat je niet op tijd beschikt over de benodigde omgevingsvergunning(en) en de bouwmelding niet is gedaan. Regel daarom wie zorgt voor de omgevingsvergunning(en) en de bouwmelding en voorkom vertraging bij de bouw.

Hoe je dat regelt, lees je in dit blog.

(meer…)

Hoe je met slim contracteren je aansprakelijkheid onder de Wkb beperkt

Hoe je met slim contracteren je aansprakelijkheid onder de Wkb beperkt

Per 1 januari 2024 treedt de Wkb tegelijk met de Omgevingswet in werking. De Wkb scherpt de aansprakelijkheid van aannemers aan voor het niet voldoen aan de waarschuwingsplicht en bij gebreken na oplevering. Dat betekent niet dat je als aannemer onbeperkt aansprakelijk wordt. Door slim te contracteren en van de wet af te wijken waar dat mag en kan, kun je je eventuele aansprakelijkheid onder de Wkb en de gevolgen van aansprakelijkheid beperken. Hoe je dat doet, lees je in dit blog.

(meer…)

Update: Inwerkingtreding Wkb blijft 1 januari 2024 voor nieuwbouw (met verbouw vanaf 1 januari 2025)

Tijdens het debat op 24 oktober 2023 heeft demissionair minister De Jonge van BZK laten weten dat de Wkb voor nieuwbouw nog steeds per 1 januari 2024 in werking treedt.

Verbouwingen per 1 juli 2025 onder het publieke stelsel van de Wkb

Om de Eerste Kamer nogmaals tegemoet te komen geldt het publieke stelsel voor verbouwingen op zijn vroegst pas vanaf 1 januari 2025, nadat in de eerste helft van 2024 een evaluatie met een invoeringstoets heeft plaatsgevonden. Tot die datum nemen gemeenten vergunningplichtige verbouwactiviteiten nog in behandeling. Daarna heb je voor verbouwactiviteiten in gevolgklasse 1 een kwaliteitsborger nodig.

Wijzigingen aanneming van werk Burgerlijk Wetboek gelden vanaf 1 januari 2024

De wijzigingen van de regeling van aanneming van werk in het Burgerlijk Wetboek gelden vanaf 1 januari 2024 wel voor álle aannemers van bouwwerken.

Waarom het voor aannemers onder de Wkb wél loont om gebreken op het proces-verbaal van oplevering helder te omschrijven

Gebreken na oplevering

Een aannemer bouwt voor een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) 34 woningen. Bij de oplevering klagen zij, bijgestaan door een deskundige van de Vereniging Eigen Huis (VEH) alleen over gebreken aan het voegwerk.

Drie jaar na de oplevering vordert het CPO van de aannemer een bedrag van ca. € 78.000,- voor de volledige vervanging van het buitengevelmetselwerk. Van de arbiters krijgt het CPO nul op het rekest.

De aannemer is niet aansprakelijk voor de gebreken aan het buitengevelmetselwerk. Het CPO doet ook een tevergeefs beroep op de aanstaande Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De arbiter(s) wijzen dit beroep af, omdat de Wkb nog niet in werking is getreden.

Onder de Wkb is de aannemer waarschijnlijk wél aansprakelijk voor de gebreken aan het buitengevelmetselwerk. Waarom dat zo is, lees je in dit blog.

(meer…)

Hoofdaannemer, draai niet op voor de fouten van onderaannemers: check hun algemene voorwaarden

Hoofdaannemer, draai niet op voor de fouten van onderaannemers: check hun algemene voorwaarden

Een gloednieuw appartementencomplex van 50 woningen dat met een vertraging van ca. 1,5 jaar werd opgeleverd. En herstelkosten van meer dan € 950.000,- door ondermaatse kwaliteit, een opleverboete van opdrachtgever van € 500.000,- en tijdgebonden kosten van meer dan € 570.000,- voor het grootste deel veroorzaakt door de onderaannemer.

Het lijkt niet meer dan logisch dat de onderaannemer deze schade van ruim 2 miljoen moest vergoeden. Toch kreeg de hoofdaannemer maar een fractie van de schade vergoed.

(meer…)

Update: Inwerkingtreding Wkb blijft 1 januari 2024 (met knip nieuwbouw en verbouw)

Update inwerkingtreding Wkb blijft 1 januari 2024 (met knip nieuwbouw en verbouw)

Bij brief van 11 september 2023 beantwoordt demissionair minister De Jonge van BZK de vragen van de leden Crone en Kemperman van de Eerste Kamer (EK) van 20 juli 2023. Zij maken zich zorgen over een eventueel tekort aan kwaliteitsborgers en problemen met de uitvoering bij inwerkingtreding van de Wkb per 1 januari 2024. In deze update bespreek ik de voor de bouwpraktijk belangrijkste antwoorden.

(meer…)

Hoe beperk je je aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering onder de Wkb?

De meeste aannemers beperken de gevolgen van hun aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering of sluiten hun aansprakelijkheid contractueel uit door middel van exoneratieclausules.

Dat gaat lang niet altijd goed. Werkt de exoneratieclausule niet, dan ben je toch aansprakelijk voor de gevolgen van de gebreken na oplevering. Daarom is het belangrijk dat een aannemer van tevoren inschat of een exoneratie kans van slagen heeft. Nu en onder de Wkb.

Hoe je je aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering onder de Wkb beperkt, lees je in dit blog.

Beperking van aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering

In de bouwpraktijk is het gebruikelijk om aansprakelijkheid voor gebreken oplevering uit te sluiten of te beperken.

Een reden hiervoor is de verhouding tussen de prijs voor het werk en de hoogte van de mogelijke schade door een fout. Ook zijn niet alle gebreken in het werk verzekerbaar.

Met een zogenaamd exoneratiebeding kun je de gevolgen van je aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering als aannemer beperken. Zo’n clausule beperkt de gevolgen van aansprakelijkheid vaak in tijd en geld.

Een exoneratiebeding staat vaak in de toepasselijke bouwvoorwaarden, maar kan ook in de aannemingsovereenkomst zelf zijn opgenomen.

Voorbeeld exoneratiebeding in bouwvoorwaarden

Artikel 16.3 AVA 2013:

"Na de dag waarop het werk als opgeleverd geldt, is de aannemer niet meer aansprakelijk voor tekortkomingen aan het werk."

Voorbeeld exoneratiebeding in een aannemingsovereenkomst

"De aannemer is aansprakelijk voor directe schade aan het bouwwerk die het gevolg is van een gebrek in het ontwerp, de uitvoering of gebruikte materialen, voor zover dit gebrek de aannemer kan worden toegerekend. De aansprakelijkheid van de aannemer is echter beperkt tot maximaal 75% van de overeengekomen aanneemsom”.

Met deze bepaling beperkt de aannemer zijn aansprakelijkheid tot directe schade als gevolg van de omschreven gebreken en tot een maximumbedrag van de aanneemsom.

Doorbreking exoneratiebeding: toch aansprakelijk!

Het uitgangspunt is dat exoneraties geldig en nuttig zijn.

Maar niet ieder exoneratiebeding kan door de beugel: de beperking van de aansprakelijkheid door de ene partij leidt vaak tot tot een verslechtering van de financiële- en rechtspositie van de andere partij.

In sommige gevallen is een beroep op een exoneratiebeding onaanvaardbaar. Bijvoorbeeld bij grove schuld of roekeloosheid die grenst aan opzet. Of bij een consument-opdrachtgever als het gaat om een beperking van aansprakelijkheid op de zogenaamde grijze lijst art. 6:237a Burgerlijk Wetboek (BW). Deze lijst bevat bedingen in algemene voorwaarden waarvan de wetgever vermoedt dat die onredelijk bezwarend zijn. Die bedingen zijn vernietigbaar, tenzij de gebruiker (in dit geval de aannemer) aantoont dat het desbetreffende beding in de gegeven omstandigheden niet onredelijk bezwarend is. Je vernietigt algemene voorwaarden met een brief waarin je zegt dat je de algemene voorwaarden vernietigt en waarom je dat doet.

Een exoneratiebeding dat de aansprakelijkheid van de aannemer beperkt tot het netto factuurbedrag van de aannemingsovereenkomst is onredelijk bezwarend.

Aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering nu

Onder het huidige recht is een aannemer niet aansprakelijk voor gebreken die een opdrachtgever bij de oplevering had moeten ontdekken (art. 7:758 lid 3 BW). Daarbij maakt het niet uit of het gaat om een professionele- of consumenten-opdrachtgever.

Aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering onder de Wkb

Onder de Wkb wordt een aannemer aansprakelijk voor gebreken die bij de oplevering niet zijn ontdekt, tenzij deze gebreken hem niet zijn toe te rekenen .

Onder de Wkb mogen aannemers alleen uitdrukkelijk in de overeenkomst zelf afwijken van de nieuwe aansprakelijkheidsregel. Afwijken zoals nu via algemene bouwvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld via art. 16 AVA 2013 gaat onder de Wkb niet meer. Verklaar je bouwvoorwaarden van toepassing op de aannemingsovereenkomst, maar wijk je in die overeenkomst niet uitdrukkelijk af van de nieuwe aansprakelijkheidsregeling, dan zijn die voorwaarden vernietigbaar Bruggeman, E.M. & Hoogendoorn J.R. 2022 De wijzigingen in het Burgerlijk Wetboek als gevolg van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, par 6.7..

Wil je als aannemer onder de Wkb een beroep kunnen doen op de aansprakelijkheidsregeling voor gebreken in § 12 UAV 2012, doe dat dan uitdrukkelijk en in de aannemingsovereenkomst zelf. Bijvoorbeeld zo:

"De aannemer is na de oplevering niet meer aansprakelijk voor tekortkomingen aan het werk zoals omschreven in par. 12 UAV 2012. Met deze aansprakelijkheidsregeling wijken partijen uitdrukkelijk af van het bepaalde in art. 7:758 lid 4 BW".

Omdat ook de overige wijzigingen van de Wkb met betrekking tot de waarschuwingsplicht en de introductie van het opleverdossier ook van invloed zijn op de UAV 2012, onderzoekt de Werkgroep Herziening UAV 2012 of , en zo ja hoe, de wijzigingen aanleiding geven de UAV 2012 aan te passen.

De nieuwe aansprakelijkheidsregel is van dwingend recht voor consumenten-opdrachtgevers. Aannemers mogen niet in het nadeel van consumenten-opdrachtgevers afwijken van deze regeling.

Ben ik bij consumenten-opdrachtgevers onder de Wkb dan altijd 20 jaar aansprakelijk?

Nee. De wet geeft een (consumenten-)opdrachtgever het recht om een aannemer maximaal 20 jaar in rechte aan te spreken voor verborgen gebreken na oplevering, maar dat betekent niet automatisch dat je ook aansprakelijk bent. Opdrachtgevers, ook consumenten-opdrachtgevers, moeten aantonen dat sprake is van een gebrek dat bij de oplevering niet is ontdekt. Ook moeten ze op tijd klagen en een procedure beginnen voordat een rechter of arbiter oordeelt dat je aansprakelijk bent.

Daarnaast sluit de Wkb niet uit dat je in aannemingsovereenkomsten en/of algemene bouwvoorwaarden verjarings- en vervaltermijnen opneemt voor het instellen van een vordering in verband met gebreken na oplevering. Ook daarvoor geldt dat een contractuele vervaltermijn onredelijk bezwarend of naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar kan zijn. Een contractuele vervalttermijn van bijvoorbeeld één dag is onaanvaardbaar.

Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Wkb per 1 januari 2024 heeft Bouwend Nederland in klare taal nieuwe Algemene Voorwaarden voor Aanneming van werk voor professionele opdrachtgevers en consumenten-opdrachtgevers opgesteld: de AVA Consumenten 2023 opgesteld (AVA Zakelijk 2023 en AVA Consumenten 2023). Artikel 16 lid 4 en 5 van de AVA Consumenten 2023 bevatten een vervalbeding. Het recht om in een procedure bij de overheidsrechter of scheidsgerecht (arbitrage) een vordering in verband met gebreken na oplevering in te stellen, vervalt 5 jaar na de opleverdatum (lid 4) of 10 jaar bij een ernstig gebrek (lid 5).

Hoe beperk ik mijn aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering onder de Wkb?

Wil je je aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering beperken ten nadele van een professionele opdrachtgever, vertrouw dan niet blindelings op algemene bouwvoorwaarden die je van toepassing verklaart. Beperk je aansprakelijkheid ten nadele van professionele opdrachtgevers uitdrukkelijk in afwijking van de nieuwe regeling. Doe dat niet niet bij consumenten-opdrachtgevers. Een dergelijke afwijking is in strijd met dwingend recht. Met consumenten-opdrachtgevers kun je wel verjarings-en/of vervaltermijnen afspreken, mits die niet onredelijk bezwarend of onaanvaardbaar zijn. Formuleer exoneratieclausules zorgvuldig waarbij je rekening houdt met de nieuwe aansprakelijkheidsregeling voor gebreken na oplevering onder de Wkb.

Checklist Wkb: zo bereid je je voor op de Wkb

Checklist Wkb

Op 1 januari 2024 treedt de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) definitief in werking samen met de Omgevingswet.

De Wkb introduceert een publiek-privaatstelsel waarbij private partijen in de bouw zorgen voor meer bouwkwaliteit. De Wkb heeft direct gevolgen voor aannemers en indirect voor andere partijen die bij een bouwproject zijn betrokken.

De Wkb treedt gefaseerd in werking. Het publieke stelsel van kwaliteitsborging geldt eerst voor vergunningplichtige bouwwerken in gevolgklasse 1.

Het private stelsel met de wijzigingen van het BW geldt voor alle aannemers. De meeste BW-wijzigingen gelden voor nieuwe bouwprojecten vanaf 1 januari 2024.

De Wkb is een gamechanger voor de bouw. Die doe je er niet zomaar even bij op het laatste moment.

Lees in deze checklist Wkb hoe je je voorbereidt op de Wkb.

(meer…)

Wanneer leg je het werk stil bij discussie over meerwerk (en wanneer beter niet)?

‘Er is sprake van meerwerk tijdens de werkzaamheden aan het dak, maar de klanten weigeren de offerte en die ook te betalen’, zegt aannemer A.

'Tot nu toe hebben ze al mijn facturen betaald'. 'Nu heb ik het werk stilgelegd want ik wil geen verlies draaien of de kosten uit eigen zak betalen.'

Aannemer A. heeft het werk stilgelegd om het meerwerk betaald te krijgen. Mocht dat of had hij dat beter niet kunnen doen?

(meer…)

De Bouwadvocaat Bouw- en vastgoedadvocaat. Voorkomt faalkosten.
Auteursrecht De Bouwadvocaat.
Het auteursrecht op de teksten op De Bouwadvocaat berust bij mr. O. Laan en wordt evenals de persoonlijkheidsrechten actief gehandhaafd.
Bij schending zal naast een verbod en rectificatie aanspraak worden gemaakt op schadevergoeding.
Neem contact op bij interesse in gebruik van teksten.