Aansprakelijkheidsverweer: de vordering van je opdrachtgever is verjaard of vervallen

Opeens stond de deurwaarder aan de deur.

Of je de dagvaarding in ontvangst wil nemen.

De opdrachtgever, waarvan je zeker vier jaar niets meer hebt gehoord, heeft je gedagvaard.

Heeft hij dan nog steeds een aanspraak op je? En hoe lang dan?

Met het aansprakelijkheidsverweer: de vordering van je opdrachtgever is verjaard of vervallen voorkom je aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering. Nu en onder de Wkb.

Wat is verjaring?

Bij verjaring vervaart het recht van je opdrachtgever om zijn aanspraak na verloop van de verjaringstermijn bij een rechter te kunnen afdwingen. Een rechtsvordering is het recht van een schuldeiser (opdrachtgever) om zijn schuldenaar (aannemer) in rechte aan te spreken. Bij verjaring kan de rechter je opdrachtgever niet in zijn vordering ontvangen. Hij verklaart hem niet ontvankelijk. Verjaringstermijnen kun je stuiten.

Verval

Verval is iets anders dan verjaring. Bij verval vervalt het recht van je opdrachtgever om zijn vordering op te eisen. Vervaltermijnen kun je niet stuiten.

De wettelijke verjaringstermijnen en contractuele vervaltermijnen kunnen elkaar doorkruisen. Dat kan tot gevolg hebben dat een opdrachtgever met een tijdige en terechte klacht over een (verborgen) gebrek na oplevering toch bot vangt bij een rechter of de Raad van Arbitrage in bouwgeschillen (RvA).

Verjaring van rechtsvorderingen wegens gebreken in het opgeleverde werk

Voor bouwwerken geeft de wet een speciale verjaringsregeling voor rechtsvorderingen door gebreken in het opgeleverde werk.

Elke rechtsvordering wegens een gebrek in het opgeleverde werk verjaart door verloop van twee jaren nadat opdrachtgever hierover heeft geprotesteerd. De rechtsvordering verjaart in ieder geval door verloop van twintig jaar na de oplevering (dubbele verjaringstermijn).

De eerste verjaringstermijn van 2 jaar gaat in nadat je de klacht van je opdrachtgever hebt ontvangen. Binnen deze termijn moet hij zijn zaak aanhangig maken bij de rechter of arbiter. Is hij te laat, dan is hij niet ontvankelijk in zijn vordering, tenzij hij zijn vordering op tijd stuit. Stuiting voorkomt verjaring.

Voor een succesvol beroep op verjaring moet het werk zijn opgeleverd. Ook moet je opdrachtgever op tijd bij je hebben geklaagd over het gebrek na oplevering.

In de praktijk is niet altijd duidelijk of en wanneer een werk is opgeleverd met onduidelijkheid voor de verjaringsvraag tot gevolg.

Ik geef een voorbeeld.

Voorbeeld oplevering, verjaring en verval onzeker

In deze slepende zaak (Hoge Raad 5 maart 2021 nr. 19/04853, ECLI:NL:HR:2021:345) klaagt een VvE over een gebrek in het werk. De nieuwe vloercoating van de balkonvloeren is gescheurd, bevat blazen en is beschadigd. De VvE vordert primair ontbinding van de aannemingsovereenkomst en schadevergoeding van de aannemer.

Oordeel rechtbank: het werk is opgeleverd en de vordering van de VvE is verjaard

De aannemer meent dat hij geen wanprestatie heeft gepleegd en niet toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van zijn verplichtingen jegens de VvE. Hij komt met de volgende verweren:

(i) het werk is opgeleverd en het risico is overgegaan op de VvE

(ii) de VvE heeft te laat geklaagd waardoor de rechtsvordering van de VvE is verjaard

(iii) op grond van het vervalbeding in de algemene voorwaarden zijn de rechtsvordering en het vorderingsrecht van de VvE tenietgegaan

(iv) de VvE heeft de aannemer niet in de gelegenheid gesteld om de gebreken te herstellen

(v) de gepretendeerde tekortkoming is onvoldoende ernstig om ontbinding van de aannemingsovereenkomst te rechtvaardigen.

Partijen hebben geen proces-verbaal van oplevering gemaakt. De rechtbank Amsterdam oordeelt op basis van een schouw en een vooropname dat het werk in februari 2013 definitief is opgeleverd. Partijen hebben geen contact totdat de VvE de aannemer op 30 maart 2015 aansprakelijk stelt voor de gebreken aan de balkonvloeren.

De rechtbank geeft de aannemer gedeeltelijk gelijk. Het werk is opgeleverd (verweer i). De VvE heeft niet binnen 2 jaar en dus te laat geklaagd. Haar vordering is verjaard (verweer ii). De VvE is niet-ontvankelijk in haar vorderingen.

Oordeel hof: het werk is niet opgeleverd en de vordering van de VvE is niet verjaard

De VvE gaat in hoger beroep. Het hof Amsterdam oordeelt 180 graden anders in het voordeel van de VvE.

Het hof oordeelt op basis van dezelfde feiten dat de vloer niet is opgeleverd. Uit de schouw en de vooropname blijkt alleen wat de problemen met de vloer zijn en ook dat de aannemer die niet zal oplossen. Maar niet dat en wanneer het werk is opgeleverd. Ook blijkt niet dat de VvE de gebrekkige vloer heeft aanvaard. De ‘oplevering’ was slechts een schouw of vooropname.

Omdat de vloer niet is opgeleverd, zijn de vorderingen van de VvE niet verjaard. Het hof oordeelt ook dat de VvE op tijd bij de aannemer heeft geklaagd over de gebrekkige vloer. Bij het hof krijgt de VvE gelijk. De aannemer is aansprakelijk voor de schade van de gebrekkige vloercoating en de scheuren. De aannemer moet de schade die het gevolg is van de gebreken aan de vloercoating vergoeden.

De aannemer laat het er niet bij zitten en gaat in cassatie bij de Hoge Raad. Daar heeft hij gedeeltelijk succes. Het oordeel van het hof dat de vorderingen van de VvE niet zijn verjaard, heeft tot gevolg dat het hof op grond van de devolutieve werking van het hoger beroep alsnog de verweren (iii) t/m (v) van de aannemer had moeten beoordelen. De Hoge Raad verwijst de zaak naar het hof Den Haag om dat te doen.

Het hof Den Haag oordeelt dat het beroep van de aannemer op het vervalbeding (verweer (iii) aannemer) niet slaagt. De rechtsvordering van de VvE is niet vervallen. Blijft verweer (v) over. De aannemer krijgt een bewijsopdracht. Hij moet bewijzen dat de tekortkoming, de gebrekkige vloercoating, onvoldoende ernstig is om de ontbinding van de aannemingsovereenkomst te rechtvaardigen. Hoe de zaak afloopt blijkt waarschijnlijk in 2023.

Verjaring en verval onder de Wkb

Onder de Wkb gelden dezelfde regels voor de verjaring en het verval van rechtsvorderingen.

En nu?

Met het aansprakelijkheidsverweer: de vordering van je opdrachtgever is verjaard of vervallen voorkom je aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering. Nu en onder de Wkb. Maar alleen als het werk is opgeleverd. Geef je opdrachtgever schriftelijk een seintje dat het werk klaar is op te leveren. Vraag of hij het werk keurt en aanvaardt. En zorg voor een proces-verbaal van oplevering. Dan weet je zeker dat het werk is opgeleverd. Check dan of hij op tijd heeft geklaagd. Zo weet je of de vordering van je opdrachtgever is verjaard of is vervallen.

-------------------------------------------------------------------------------

5 verweren tegen aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering - voor nu en onder de Wkb

Ben je aansprakelijk gesteld voor gebreken na oplevering? Dat betekent niet automatisch https://www.debouwadvocaat.nl/aansprakelijkheid-van-aannemers-voor-verborgen-gebreken-onder-de-wet-kwaliteitsborging-voor-het-bouwen/ dat je aansprakelijk bent. Ook niet onder de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb).

In deze serie van vijf artikelen behandel ik de volgende vijf verweren tegen aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering - voor nu en onder de Wkb.

1. Aansprakelijkheidsverweer: het gebrek is geen gebrek (gepubliceerd op 1 september 2022)
2. Aansprakelijkheidsverweer: het gebrek is geen verborgen gebrek (gepubliceerd op 15 september 2022)
3. Aansprakelijkheidsverweer: het gebrek is niet toerekenbaar (gepubliceerd op 29 september 2022)
4. Aansprakelijkheidsverweer: te laat klagen voorkomt aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering (gepubliceerd op 13 oktober 2022)
5. Aansprakelijkheidsverweer: de vordering van je opdrachtgever is verjaard of vervallen (dit artikel)

Deze én andere artikelen over Wkb en bouwrecht direct in je mailbox ontvangen?

Schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief