De hele bouw krijgt te maken met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Niet alleen aannemers, maar ook leveranciers. Indirect doordat de kwaliteitsborger het werk toetst inclusief het product of het materiaal van de leverancier. En direct als je als leverancier ook aannemer bent. De Wkb – die waarschijnlijk op 1 juli 2023 in werking treedt - geldt voor aanneming van bouwwerken. Hoe krijg je als leverancier te maken met de Wkb?
Wanneer ben je leverancier?
Bij aanneming van werk definieert de wet wanneer je aannemer bent. Bij leveranciers niet. Lever je sec materialen of een product dan is sprake van koop. Koop (art.7:1 Burgerlijk Wetboek (BW)) is de overeenkomst waarbij de een zich verbindt om een zaak te geven (de leverancier) en de ander (de opdrachtgever) om daarvoor een prijs in geld te betalen. Verkoop en lever je als leverancier alleen materialen of producten, dan gaat het erom dat je op het afgesproken moment een zaak levert die voldoet aan de eisen van je opdrachtgever.
De indirecte gevolgen van de Wkb voor leveranciers
Leveranciers krijgen in ieder geval indirect te maken met de Wkb. Een kwaliteitsborger toetst het hele werk. Hij toetst daardoor ook het product of materiaal van leveranciers. Leveranciers kunnen met keuringsrapporten, keurlijsten, certificaten, garanties, foto’s en andere middelen aantonen dat hun product of materiaal voldoet aan het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), de opvolger van het Bouwbesluit 2012 onder de Wkb. Op zijn beurt kan de (hoofd)aannemer deze informatie gebruiken voor het opleverdossier en het dossier bevoegd gezag.
Wanneer ben je aannemer?
Bij aanneming van werk gaat het om de arbeid die de aannemer moet verrichten om het werk te maken. De wet definieert aanneming van werk als de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs (art. 7:750 lid 1 BW).
Anders dan bij koop, is de aannemer verantwoordelijk is voor de uitvoering en oplevering van het werk. Hij draagt hiervoor het risico tot de oplevering. Ook heeft hij een resultaatsverplichting. Hij moet het vooraf afgesproken werk tot stand brengen en aan de opdrachtgever opleveren. Daarbij brengt de aannemer voor het op te leveren werk doorgaans een opslag voor winst en risico in rekening brengt.
Als leverancier ben je toch geen aannemer?
Soms wel. Dat ligt aan wat je hebt afgesproken en hoe je die afspraak uitvoert. Je kunt leverancier èn aannemer tegelijk zijn.
Ik geef een voorbeeld
A. en B. is hebben een overeenkomst van onderaanneming gesloten. Hierop heeft B. zijn Algemene Inkoopvoorwaarden van toepassing verklaard. A. heeft in opdracht van B. vier werkputten inclusief trap- en hekwerk geleverd en geplaatst. Later eist A. betaling van meerwerk van B. Volgens A. kwalificeert de overeenkomst met B. niet als van aanneming van werk, maar als koopovereenkomst.
De Raad van Arbitrage in bouwgeschillen (RvA) ziet dat anders. Volgens de RvA is in dit geval geen sprake van koop, maar van aanneming van werk. A. heeft zich niet alleen verplicht tot het leveren, maar ook tot het plaatsen van vier werkputten. Daarvoor is naast het leveren van de materialen ook arbeid nodig. Zou de overeenkomst van onderaanneming niet kwalificeren als aanneming van werk, dan is geen sprake van meerwerk. Koop kent geen meerwerkregeling.
Leverancier en aannemer tegelijk
In de praktijk komen mengvormen vaak voor. Bijvoorbeeld een onderaannemer die bouwstoffen levert of een leverancier die zijn product ook in het werk verwerkt. In die gevallen kunnen de regels van koop en aanneming van werk naast elkaar van toepassing zijn. Bijvoorbeeld wanneer iemand een CV-ketel bestelt en de leverancier die ketel tevens installeert. Dan krijg je als leverancier voor de CV-ketel te maken met koop en voor het installatiegedeelte met aanneming van werk.
Let op met consumenten-opdrachtgevers
Zij worden extra beschermd door de wetgever. Bij een samenloop van koop en aanneming van werk (art. 7:5 lid 4 BW) gelden de regels voor consumentenkoop en de regels van aanneming van werk naast elkaar. Bij tegenstrijdigheid, gaan de regels voor consumentenkoop voor op die van aanneming van werk. Dat kan voor de consument gunstiger uitpakken dan voor de leverancier-aannemer. Bijvoorbeeld omdat de aannemer zich niet meer met succes op het standpunt stellen dat sprake was van een gebrek na oplevering was waarvoor hij niet aansprakelijk is. In plaats daarvan kan hij aansprakelijk zijn als verkoper van een gebrekkig product.
Ben je als aannemer ook leverancier?
Nee, een aannemer die materialen bijlevert is niet ook leverancier in de zin van verkoper van materialen. Het is gebruikelijk dat een aannemer ook materialen bijlevert om het werk te kunnen uitvoeren. De overeenkomst tussen de aannemer en zijn opdrachtgever kwalificeert nog steeds als aanneming van werk.
De directe gevolgen van de Wkb voor leveranciers
De Wkb geldt voor aanneming van bouwwerken en daarmee ook voor leveranciers, voor zover zij kwalificeren als aannemer in de zin van de wet.
Na inwerkingtreding van de Wkb krijgen alle aannemers te maken krijgen met de volgende vijf wijzigingen van het Burgerlijk Wetboek (BW):
- de aangescherpte waarschuwingsplicht: aannemers worden verplicht om hun opdrachtgever schriftelijk en ondubbelzinnig te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht en wijzen op de gevolge voor de nakoming van de overeenkomst
- aannemers worden verplicht om hun opdrachtgever een opleverdossier te verstrekken
- aannemers worden aansprakelijk voor gebreken na oplevering, tenzij de aannemer aantoont dat de desbetreffende gebreken hem niet toerekenbaar zijn
- aannemers moeten consumenten-opdrachtgevers informeren over het wel of niet verstrekken van financiële zekerheid
- aannemers moeten actief te zorgen voor vrijgave van het depot van 5% van de aanneemsom bij de notaris
Waar let ik onder de Wkb op als leverancier?
Ga na of je alleen materialen of een product levert of dat je die ook verwerkt in het werk. In het eerste geval is sprake van koop en heb je alleen indirect met de Wkb te maken. In het tweede geval is (ook) sprake van aanneming van werk. Dan krijg je direct met de Wkb te maken. Op de overeenkomst met je opdrachtgever kunnen in dat geval de regels van koop èn aanneming van werk van toepassing zijn. Zijn de regels voor aanneming van werk (ook) van toepassing, dan zijn de gewijzigde regels van aanneming van werk onder de Wkb ook van toepassing. Let hierop bij het maken van afspraken en het van toepassing verklaren van algemene voorwaarden.
U las een artikel van Ottilie Laan
Als advocaat bouw- en vastgoedrecht ondersteun ik professionele opdrachtgevers met het maken van duidelijke afspraken en heldere communicatie tussen partijen in bouwprojecten.
Meer informatie:
Specialisaties en dienstverlening
Vrijblijvend contact opnemen
Nieuwe artikelen direct per e-mail ontvangen?
Meldt u dan hieronder aan voor mijn nieuwsbrief.
U kunt zich altijd eenvoudig met één klik afmelden.
