Hoe je met algemene voorwaarden heldere afspraken maakt (ook onder de Wet kwaliteitsborging)

'Die onderaannemer kan mij niks maken. Ik heb me goed ingedekt met algemene voorwaarden en mijn aansprakelijkheid beperkt. Kijk maar:

Op deze offerteaanbieding van Bouwbedrijf X. zijn de volgende bepalingen van toepassing:

- Deze offerteaanbieding incl. de eventueel gekozen opties;
- De UAV 2012;
- Onze algemene voorwaarden. Hierbij verklaart u deze gelezen te hebben en bekend te zijn met de inhoud hiervan.’

Ben je inderdaad beter beschermd als je meerdere sets algemene voorwaarden van toepassing verklaart of geeft dat alleen een gevoel van schijnveiligheid?

Dat hangt er vanaf.
Algemene voorwaarden worden onderdeel van de overeenkomst die je sluit. Dat gaat goed zolang jouw voorwaarden, de eventuele voorwaarden van je wederpartij en de overeenkomst op elkaar aansluiten. Anders gaat het vaak niet goed.

Spelregels in een notendop

Bij het beoordelen of, en zo ja, welke algemene voorwaarden van toepassing zijn bij een dubbele verwijzing Hier gaat het om de battle of forms 2.0 waarin aanbod en aanvaarding naar dezelfde twee (of meer) onderlinge tegenstrijdige sets algemene voorwaarden verwijzen. Zie: TBR 2017 / 133 m. gastnt. C.M.D.S. Pavillon, gelden de volgende spelregels.

Alternatieve verwijzing naar algemene voorwaarden (of/of)

Verwijs je alternatief naar twee of meer verschillende sets algemene voorwaarden waarbij je of de ene set of de andere set van toepassing verklaart (of/of) bijvoorbeeld zo:

'De UAV 2012 of onze algemene voorwaarden zijn van toepassing.'

en maak je niet duidelijk welke set van toepassing is, dan zijn geen van beide voorwaarden van toepassing. Voor je wederpartij is dan namelijk niet duidelijk welke set je van toepassing wil verklaren.

Cumulatieve verwijzing naar algemene voorwaarden (en/en)

Verwijs je naar meerdere sets algemene voorwaarden en verklaar je die cumulatief (en/en) van toepassing,  bijvoorbeeld zo:

'Op al onze werkzaamheden zijn de Algemene Inkoopvoorwaarden en de AVA 2013 van toepassing.'

en is je wederpartij daarmee akkoord gegaan, dan zijn beide sets algemene voorwaarden HR 10 juli 2015, ECLI:NL:HR:2015:1125 (ForFarmers / Doens) van toepassing op de overeenkomst.

Zijn ze niet met elkaar in strijd, dan gelden ze allebei.

Zijn ze wel met elkaar in strijd, bijvoorbeeld wanneer de ene set voorwaarden zegt dat je bij geschillen naar de rechter moet en de andere set zegt dat je naar de Raad van Arbitrage voor de Bouw (RvA) moet, dan bepaalt de rechter of RvA door middel van uitleg welk beding van toepassing is.

Richtingwijzers bij uitleg algemene voorwaarden

Bij die uitleg betrekt de rechter of RvA de omstandigheden van het geval. Hij kijkt ook of de overeenkomst richtingwijzers bevat met gezichtspunten waaruit hij kan afleiden welke voorwaarden voorrang hebben.

Richtingwijzers zijn:

• is de verwijzing naar de desbetreffende set algemene voorwaarden opgenomen in de offerte of overeenkomst zelf of alleen onderaan het briefpapier?
• specifieke voorwaarden gaan voor 'algemene' voorwaarden HR 13 juni 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF5538, NJ 2003/506 (Vos Logistics / Heipro)
• is de verwijzing naar de desbetreffende set voorwaarden opgenomen in een directe of indirecte verwijzing, bijvoorbeeld in het bestek
• bevatten de algemene voorwaarden wel of geen rangorderegeling

Mooi, dan is het toch duidelijk zo?

In theorie misschien wel, maar in de praktijk vaak niet. Je weet van tevoren niet hoe die uitleg uitpakt en dus ook niet of de rechter jouw uitleg of die van je wederpartij volgt. Dat valt nog weleens tegen.

Uitleg algemene voorwaarden

Bijvoorbeeld voor deze aannemer RvA 15 januari 2018, no. 35.799 waarbij de aannemer en de onderaannemer ieder verschillende sets algemene voorwaarden van toepassing hadden verklaard.

De aannemer hield de onderaannemer aansprakelijk voor de schade van € 79.623,22- omdat hij de woningen in plan C. te laag had gebouwd. De onderaannemer beriep zich echter op de RVOI-2001 die hij van toepassing had verklaard en die de aannemer had geaccepteerd. Volgens de onderaannemer was de vordering van de aannemer verjaard. Ook was zijn aansprakelijkheid op grond van dezelfde algemene voorwaarden beperkt tot een maximumbedrag van € 4.622- exclusief BTW.

Volgens de hoofdaannemer was géén van de algemene voorwaarden van toepassing .  Ook de RVOI-2001 niet, omdat de algemene voorwaarden onderling verschilden waarbij ze allebei vooraf niet aan elkaar duidelijk hadden gemaakt welke set van toepassing was.

De arbiter zag dat anders. De regel van Visser /Avéro was in deze situatie niet van toepassing. Op de overeenkomst waren namelijk cumulatief (en/en) drie sets algemene voorwaarden van toepassing verklaard. Die van de hoofdaannemer, de onderaannemer en de RVOI-2001. Omdat deze voorwaarden onderling tegenstrijdig waren, stelde de RvA door uitleg vast welk beding voorrang had (ForFarmers / Doens). Het beroep van de onderaannemer op de RVOI slaagde. De vordering van de aannemer was verjaard. Hij was niet ontvankelijk in zijn vordering.

Algemene voorwaarden en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Onder de aanstaande Wet kwaliteitsborging voor het bouwen wordt het nog belangrijker om heldere afspraken te maken. Algemene voorwaarden zijn onderdeel van die afspraken. Aannemers en (onder)onderaannemers hebben elkaar straks nodig om te zorgen voor voldoende bouwkwaliteit te leveren en om hun contractuele verplichtingen na te komen. Ze worden aansprakelijk voor verborgen gebreken na oplevering voor zover die toerekenbaar zijn. Aannemers zijn op grond van de wet artikel 7:751 BW aansprakelijk voor fouten van onderaannemers, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden Rechtbank Gelderland 15 oktober 2014, ECLI:NL:RBGEL:2014:6826. Ook zijn aannemers straks verplicht om bij de oplevering een opleverdossier te verstrekken met daarin gegevens afkomstig van onderaannemers en leveranciers.

Hoe pak ik het aan met het van toepassing verklaren van algemene voorwaarden?

In de bouw komt het regelmatig voor dat een partij meerdere sets algemene voorwaarden van toepassing verklaart op zijn overeenkomst. Dat kan en dat mag ook. Bedenk van tevoren of het zinvol is om meerdere sets algemene voorwaarden van toepassing te verklaren op de overeenkomst. Doe dat als het nodig is voor de afspraak die je wil maken, maar niet omdat je dat altijd zo doet, omdat anderen dat ook doen of omdat het je een gevoel van (schijn)veiligheid geeft. Ga ook niet, of in ieder geval niet zomaar, akkoord met de algemene voorwaarden van je wederpartij.

Gebruik je verschillende algemene voorwaarden voor verschillende werkzaamheden die alternatief (of/of) van toepassing zijn (set X voor werkzaamheden A. of set Y voor werkzaamheden B), maak dat dan glashelder in je offerte of overeenkomst zodat duidelijk is wanneer welke voorwaarden van toepassing zijn. Wil je meerdere sets algemene voorwaarden cumulatief (en/en) van toepassing verklaren, let dan op onderlinge tegenstrijdigheden vóórdat die sets van toepassing verklaart.

Zo maak je met algemene voorwaarden heldere afspraken, ook onder de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.