De Bouwadvocaat Voorkomt juridische problemen of lost ze op

Meerwerk is een bron van conflicten. Hoe los je ze op?

Proloog:

Hij kijkt op zijn horloge en rent met een rood hoofd de bouwvergadering uit. Met 5 nieuwe tekeningen in zijn hand, die de opdrachtgever voor 3e keer heeft gewijzigd. Hij roept de uitvoerder bij zich. Doorwerken met Pasen.

Ze moeten nú beginnen met het meerwerk. Anders kan de installateur de volgende week niet aan de slag en is de vertraging niet te overzien. Die schriftelijke meerwerkopdracht komt later wel. Praten over de prijs ook. Bouwtijdverlenging? Komt goed.

Maandagmorgen:

Hij belt vroeg. Echt vroeg.

Zelfs voor een aannemer.

Hij spreekt zachtjes en bedeesd. Ik herken hem bijna niet zonder zijn bravoure.

Of ik tijd heb om hem te helpen. Nu meteen.

De bank heeft gebeld. Hij moet bij Bijzonder Beheer komen. Daar zeggen ze dat hij binnen 7 dagen moet zorgen voor betaling van het openstaande meerwerk in dat ene bouwproject zodat hij het krediet kan aflossen. Anders gaan ze zijn kredietruimte beperken. Of erger: zijn financiering opzeggen.

Hij wil wel aflossen, maar kàn het niet. De opdrachtgever wil hem niet betalen. Ook al is het meerwerk al een half jaar geleden uitgevoerd.

Meerwerk is een bron van conflicten. Hoe los je ze op?

Meerwerk

Meerwerk door bestekswijzigingen of besteksafwijkingen, is het extra werk dat de aannemer uitvoert bovenop het werk dat hij volgens het bestek moest uitvoeren.

Bij meerwerk heeft de aannemer recht op bijbetaling bovenop de aanneemsom. Maar dan moet hij de opdrachtgever wel op tijd hebben gewaarschuwd voor de meerkosten, tenzij de opdrachtgever uit zichzelf moest begrijpen dat meer werk ook meer geld kost. De meerkosten omvatten de uitvoeringskosten én de gevolgen in tijd en geld voor de opdrachtgever.

Ben ik verplicht om meerwerk uit te voeren?

Meestal wel.

Je bent niet verplicht om het meerwerk uit te voeren als het je deskundigheid of capaciteit te boven gaat. Ook mag een opdrachtgever geen meerwerk afdwingen als dat om een andere reden onredelijk en onaanvaardbaar is.

Bouwvoorwaarden zoals de UAV en de UAV-GC 2005 helpen de aannemer. Ze begrenzen het verplicht uitvoeren van meerwerk zonder prijsovereenstemming vooraf. Opdrachtgevers wijken in het bestek vaak van deze bouwvoorwaarden af in het nadeel van de aannemer. Bijvoorbeeld zo:

‘In geval van niet overeengekomen prijzen tussen opdrachtgever en aannemer bij meer- of minderwerk, is de aannemer gehouden het werk inclusief meer- of minderwerk voort te zetten. Een eventuele discussie om tot overeenstemming van prijzen te komen zal bij de eindafrekening plaatsvinden, nadat het werk geheel is opgeleverd.’

Ja, maar daar maken de rechter of Raad van Arbitrage voor de Bouw toch korte metten mee?

Dat valt tegen. Rechters en de Raad van Arbitrage voor de Bouw zijn terughoudend bij het ingrijpen in bestaande contracten.

Maar ik kan me echt niet veroorloven om meerwerk uit te voeren voordat we het eens zijn over de prijs

Begrijpelijk. Maar volgens de wet is prijsovereenstemming vooraf geen vereiste voor het bestaan van een aannemingsovereenkomst of meerwerkopdracht. Als je vooraf geen prijs voor het meerwerk hebt afgesproken, heb je recht op een redelijke prijs – mits je de opdrachtgever van tevoren hebt gewaarschuwd voor de meerkosten. Of als de opdrachtgever zelf moest begrijpen dat aan het meerwerk meerkosten waren verbonden.

Als je er in redelijkheid niet op kunt vertrouwen dat dat de juiste prijs tot stand zal komen - in overleg of via arbitrage – ben je niet verplicht om het meerwerk uit te voeren. Bij een overheidsopdrachtgever mag je er volgens vaste jurisprudentie van uitgaan dat hij de juiste prijs zal betalen.

Bij de beoordeling of je meerwerk wel of niet moet uitvoeren bij het ontbreken van prijsovereenstemming, spelen de volgende omstandigheden mee:

  • het initiatief voor de bestekswijziging komt van opdrachtgever
  • de opdrachtgever wil minder dan 95% van de aangeboden meerprijs betalen
  • het gaat om aanzienlijke meerkosten: bijvoorbeeld meer dan 25% van de aanneemsom
  • de opdrachtgever neemt meer dan 14 dagen de tijd om te besluiten over meerwerkoffertes
  • de opdrachtgever stelt geen financiële zekerheid, zoals een bankgarantie
  • de verhouding tussen de schade voor de opdrachtgever door het niet uitvoeren van het meerwerk en de kosten van het meerwerk
  • de liquiditeit van de aannemer

Als het gaat om een substantiële bestekswijziging kan de opdrachtgever verplicht zijn om de aannemer alvast een voorschot te betalen voor de uitvoering van het meerwerk.

Dus wat moet ik doen?

Calculeer tijdens de inschrijving ook op eventuele nadelige afwijkingen van de toepasselijke bouwvoorwaarden in het administratieve deel van het bestek. De rechter of Raad van Arbitrage voor de Bouw kan die later meestal niet meer opzij zetten. Suggereer aanpassingen en stel kritische vragen.

Voer niet zomaar uit. Check of je verplicht bent om het meerwerk uit te voeren. Waarschuw de opdrachtgever zo snel mogelijk schriftelijk voor de gevolgen van het meerwerk in tijd en geld. Vraag om een schriftelijke opdracht.

Ga op tijd met de opdrachtgever in overleg over de oplopende meerkosten en voorfinanciering. Wees proactief, ook tijdens de uitvoering. Beide partijen hebben belang bij de uitvoering van het bouwproject zònder vertraging, stagnatie en geschillen. Wacht niet tot het te laat is.

Epiloog:

De aannemer kreeg zijn meerkosten na lang onderhandelen betaald zonder dat een gerechtelijke procedure nodig was. Het overbruggingskrediet kwam nèt op tijd. De bank had vertrouwen in een goede afloop, omdat hij de bank steeds informeerde over de voortgang van de onderhandelingen.

Het boek voor aannemers en andere partijen in de bouw: Aanneming van werk volgens de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

U las een artikel van Ottilie Laan

Als advocaat bouw- en vastgoedrecht ondersteun ik professionele opdrachtgevers met het maken van duidelijke afspraken en heldere communicatie tussen partijen in bouwprojecten.

Meer informatie:
Specialisaties en dienstverlening
Vrijblijvend contact opnemen

Ottilie Laan - De Bouwadvocaat

Nieuwe artikelen direct per e-mail ontvangen?

Meldt u dan hieronder aan voor mijn nieuwsbrief.

U kunt zich altijd eenvoudig met één klik afmelden.

Over de auteur

Ottilie Laan

Ottilie Laan is bouw- en vastgoedadvocaat bij Bavelaar advocaten in Amsterdam. Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel?
Bel Ottilie op 020 - 320 12 34.

De Bouwadvocaat Voorkomt juridische problemen of lost ze op
Auteursrecht De Bouwadvocaat.
Het auteursrecht op de teksten op De Bouwadvocaat berust bij mr. O. Laan en wordt evenals de persoonlijkheidsrechten actief gehandhaafd.
Bij schending zal naast een verbod en rectificatie aanspraak worden gemaakt op schadevergoeding.
Neem contact op bij interesse in gebruik van teksten.